Czy cła Trumpa złamią gospodarkę Słowacji? Branża motoryzacyjna, stanowiąca 11% PKB kraju, jest szczególnie narażona na nowe amerykańskie taryfy, co może uderzyć w miejsca pracy i wzrost gospodarczy.
Nowe cła nałożone przez Stany Zjednoczone mogą poważnie zagrozić słowackiej gospodarce, której kluczowym sektorem jest przemysł motoryzacyjny. Słowacja, jako kraj o największej produkcji samochodów na jednego mieszkańca, jest szczególnie narażona na skutki tych restrykcji.
Rocznie w słowackich fabrykach powstaje około miliona pojazdów, co stanowi istotną część eksportu tego kraju. Branża motoryzacyjna odpowiada za 11% PKB Słowacji, a samochody i części zamienne generują znaczną część przychodów z handlu zagranicznego. W 2023 roku wartość eksportu aut do USA wyniosła 4,3 mld euro, a dodatkowe miliardy pochodziły z dostaw komponentów montowanych w pojazdach wysyłanych z innych krajów europejskich.
Małe i otwarte gospodarki, takie jak słowacka, odczują skutki nowych ceł stosunkowo szybko
– zauważa Richard Grievson z Wiedeńskiego Instytutu Badań Gospodarczych. Już teraz niektóre koncerny, w tym Jaguar Land Rover, wstrzymały dostawy do Stanów Zjednoczonych.
Prezes Narodowego Banku Słowacji, Peter Kazimir, określił sytuację mianem "europejsko-amerykańskiego Armagedonu", wskazując na ryzyko spowolnienia gospodarczego, wzrostu cen oraz niepokojów na rynku pracy. Eksperci szacują, że nowe taryfy mogą obniżyć PKB kraju nawet o 1,5 punktu procentowego do 2028 roku.
Zależność Słowacji od przemysłu motoryzacyjnego wynika z przyjętego po upadku komunizmu modelu gospodarczego, który opierał się na przyciąganiu zagranicznych inwestycji. Obecnie w sektorze tym zatrudnionych jest około 225 tys. osób, co stanowi niemal 10% wszystkich miejsc pracy w kraju.
Rząd premiera Roberta Fico, pomimo deklarowanego poparcia dla polityki Donalda Trumpa, nie zdołał uzyskać wyjątku od nowych przepisów. Krytycy zarzucają władzom brak zdecydowanych działań na rzecz ochrony kluczowego sektora gospodarki.
Minister gospodarki Denisa Saková przyznała, że rząd liczy na możliwość opóźnienia wprowadzenia ceł, jednak nie przedstawił konkretnego planu działania na wypadek ich utrzymania. Tymczasem obywatele mogą odczuć skutki tych zmian poprzez utratę miejsc pracy lub spadek dochodów.
W obliczu kryzysu część polityków próbuje przerzucić odpowiedzialność na Unię Europejską, oskarżając Brukselę o brak skuteczności w negocjacjach ze Stanami Zjednoczonymi. Jednak zdaniem analityków, Słowacja powinna wykorzystać tę sytuację do modernizacji swojego modelu gospodarczego, który od lat wymaga reform.
